Basel III: beperkingen of juist kansen voor ondernemers? En wat heeft uw credit rating hiermee te maken? (Deel III)

In een vierdelige serie, is dit de derde nieuwsbrief over Basel III. Wat merkt u als ondernemer hiervan? Geeft het u beperkingen, of juist kansen?

Lees in deze nieuwsbrief meer over staatsgegarandeerde financieringen, asset based financieringen, het belang van de credit rating van uw onderneming, herfinancieringsrisico's door kortere financieringscommitments en ongecommitteerde financieringen, bereidstellingsprovisies, maar ook het nut van het gebruik van bankgaranties en L/C's i.p.v. uw rekening courant krediet.

In de eerste nieuwsbrief hebben we stilgestaan bij de achtergrond van Basel III. Allereerst nog even de tools op een rij die de banken hebben om aan de kapitaaleisen te voldoen:

  • Zo kan een bank bijvoorbeeld kiezen voor een aandelenemissie, dit heeft echter ook zijn beperkingen. Evt. beperkingen: (i) niet alle banken zijn beursgenoteerd (Rabobank), (ii) bij staatsbanken gaat een aandelenemissie geld kosten voor de “belastingbetaler” (SNS), (iii) het beursklimaat is niet altijd optimaal voor een aandelenemissie, (iv) bestaande aandeelhouders moeten goedkeuringen geven, en zijn niet altijd blij met een aandelenemissie aangezien dit tot verwatering kan leiden (zoals recent bij Delta Lloyd het geval was).
  • Banken kunnen hun balans verkorten. Dit is in de vorige nieuwsbrief aan bod gekomen.
  • Banken kunnen hun risico gewogen activa reduceren. De mogelijke impact hiervan wordt in deze nieuwsbrief toegelicht.
  • Banken kunnen hun winstgevendheid verhogen en (een deel van) de winsten inhouden, dit komt in de laatste nieuwsbrief aan bod.

Wat zijn risico gewogen activa?

Het kapitaal wat banken moeten aanhouden wordt niet alleen gemeten aan de hand van de totale activa, maar aan de hand van de zgn. risico gewogen activa (risk-weighted assets, kortom: RWA). Aan elke financiering die een bank verstrekt wordt een bepaalde risicofactor toegekend, de uitstaande financiering vermenigvuldigd met deze risicofactor zijn de RWA. Deze risicofactor wordt o.a. bepaald door de credit rating (=risicoprofiel) van de onderneming, de waarde van de afgegeven zekerheden door de onderneming en de maturity (looptijd) van de financiering. Waar banken bij Basel II nog 8% over hun RWA moeten aanhouden als kapitaalsbeslag, is dat bij Basel III tussen de 13,5% en 16% over hun RWA. Een manier voor banken om het kapitaalsbeslag alsnog te drukken is het terugbrengen van de RWA. Hier hebben banken verschillende manieren voor, en dit zult u als ondernemer ook merken in de praktijk.

Hoe kan een bank haar RWA terugbrengen en wat merk ik als ondernemer hiervan?
 

  1. Gebruik maken van staatsgegarandeerde financieringen

Door gebruik te maken van staatsgegarandeerde financieringen wordt de zekerhedenpositie versterkt op de financiering die de bank verstrekt aan u als ondernemer. Bij een betere zekerhedenpositie zijn de RWA lager, en hiermee is het kapitaalsbeslag lager voor de bank. Er zijn legio voorbeelden van staatsgegarandeerde financieringen, enkele voorbeelden: (Innovatief) Borgstellingskrediet, GO-faciliteit, Groeifaciliteit, maar ook diverse producten van Atradius Dutch State Business. Indien er sprake is van een stevige onderdekking zullen de banken, waar mogelijk, zoeken naar een financiering die (deels) staatsgegarandeerd is. De kenmerken van de verschillende staatsgegarandeerde financieringen zijn verschillend, ook de aanvliegroute hoe gebruik te maken van dergelijke producten verschilt van elkaar. Impact voor u als ondernemer: door gebruik te maken van staatsgegarandeerde financieringen is het vaak mogelijk lagere financieringsopslagen te realiseren, ook wil een bank vaak net een stapje verder gaan in termen van leencapaciteit. Er kunnen echter ook nadelen zitten aan staatsgegarandeerde financieringen. Laat u daarom goed adviseren!

  1. Gebruik maken van asset based financieringen

De zekerhedenpositie voor de bank wordt ook versterkt indien u asset based wordt gefinancierd. De financiering wordt hiermee meer gekoppeld aan de activa van uw onderneming. Hierbij kunt u denken aan bijv. leasing (financiering van sommige materiele vaste activa) of factoring (financiering van debiteuren/voorraden). Bij een evt. uitwinning van de zekerheden zal de bank meer “ophalen” dan bij een reguliere bancaire financiering. Impact voor u als ondernemer: waar vroeger factoring / leasing bekend stonden als dure financieringsvormen, zijn ze nu juist vaak scherper geprijsd dan reguliere bancaire financieringen. Banken zullen, waar mogelijk, proberen uw bancaire financieringen om te zetten in asset based financieringen. Hier kunt u ook van profiteren door scherpere opslagen te realiseren en/of meer leencapaciteit te realiseren. Asset based financieringen hebben echter ook hun beperkingen en/of nadelen. Benieuwd of een asset based financiering interessant voor u kan zijn, neem gerust contact met ons op.

  1. Inperken van de looptijd (maturity) van de leningen

Door het inperken van de looptijd van de leningen worden de RWA lager. De financieringscommitments zullen over het algemeen korter worden, aangezien dit een beperking van de RWA tot gevolg heeft. Daarnaast heeft een korter financieringscommitment ook een gunstig effect op de net stable funding ratio (zie eerste nieuwsbrief). Impact voor u als ondernemer: Een korte financieringscomittment verhoogt het (her)financieringsrisico voor u als ondernemer, aangezien u geen zekerheid heeft dat de bank de financiering zal verlengen. Wees hiervan bewust.

  1. Stimuleren van het gebruik van L/C’s en bankgaranties i.p.v. het rekening courant krediet

Het kapitaalsbeslag op handelsgerelateerde L/C’s en bankgaranties bedraagt slechts 20% van het kapitaalsbeslag op het getrokken gedeelte van het rekening courant krediet. Een L/C of bankgarantie is daarmee dus ook een interessantere financieringsvorm voor de bank. Door creatief gebruik te maken van verschillende bancaire producten, kan de bank dus haar kapitaalsbeslag beperken. Een voorbeeld: u ontvangt een vooruitbetaling van een klant, en u moet daar tegenover een vooruitbetalingsgarantie uitgeven. Dit is voor de bank interessanter dan wanneer uw klant op termijn betaald, en u daardoor gedurende deze termijn extra trekt op uw rekening courant krediet. Impact voor u als ondernemer: mocht u in staat zijn het gebruik van uw rekening courant krediet te beperken door meer gebruik te maken van handelsgerelateerde L/C’s of bankgaranties, komt dit ten goede van uw onderhandelingspositie t.o.v. de bank.

  1. Meer gebruik maken van ongecommitteerde rekening courant faciliteiten

Wat is ook al weer het verschil tussen gecommitteerde en ongecommitteerde rekening courant faciliteiten? Een ongecommitteerde rekening courant faciliteit is dagelijks door de bank opzegbaar, hiermee heeft u dus een financieringsrisico. Bij een gecommitteerde rekening courant faciliteit heeft u de zekerheid dat de bank niet haar limiet zal intrekken/beperken gedurende een bepaalde periode. Wist u dat banken geen kapitaalsbeslag aan hoeven te houden voor het ongetrokken gedeelte van ongecommitteerde rekening courant faciliteiten? Dit is wel het geval voor het ongetrokken gedeelte van gecommitteerde rekening courant faciliteiten. Afgelopen jaren zag je een tendens dat banken bereidstellingsprovisie gingen invoeren c.q. verhogen, vaak onder het mom dat banken hier ook kapitaal voor moesten aanhouden. Dit is dus zeker niet in alle gevallen terecht geweest.

  1. “War” on good rated companies

Iedere kredietrelatie van een bank heeft een zgn. credit rating (=risicoprofiel). Voor een financiering aan een bedrijf met een goede credit rating zijn de RWA lager dan voor een financiering aan een bedrijf met een slechte credit rating. Kortom: de credit rating is erg bepalend voor het kapitaalsbeslag dat een bank moet aanhouden. Impact voor u als ondernemer: wij zien in de markt dat banken “knokken” voor bedrijven met een goede credit rating, wat resulteert in zeer competitieve financieringsvoorwaarden c.q. pricing. Ken daarom ook uw eigen credit rating!

Verdieping: wat is een credit rating nu precies?

Een credit rating is een methode om het risicoprofiel / kredietwaardigheid van een onderneming weer te geven. Voor het tot stand komen van een credit rating wordt gebruik gemaakt van complexe statistische modellen die gebruik maken van de financials van een onderneming, ook spelen kwalitatieve factoren een rol.

U bent wellicht bekend met de grote rating agencies als Standard and Poor’s, Moody’s en Fitch. Zij richten zich vooral op het beoordelen van kredietwaardigheid van grote corporates, landen, banken, etc. Daarnaast zijn er nog tal van kleinere rating agencies. Ook de banken hebben eigen credit rating modellen, dit zijn modellen die banken zelf hebben ontwikkeld. Aangezien deze credit ratings bepalend zijn voor het kapitaalsbeslag dat een bank moet aanhouden, staan de kwaliteit / betrouwbaarheid van deze modellen onder scherp toezicht van de ECB. Deze methode voor het bepalen van het kapitaalsbeslag heet de Internal ratings-based approach.

De uitkomst van een ratingmodel vertaalt zich een probability of default (PD). Dit is de kans dat een onderneming binnen een jaar in default raakt, oftewel niet aan haar verplichtingen kan voldoen. De uitkomst wordt vervolgens weergegeven in een ratingklasse. Een ratingklasse wordt in verschillende classificaties weergegeven. De grote rating agencies als Standard and Poor’s gebruiken vaak ratings als AA-/ BB+/ etc., maar andere rating agencies werken soms met cijfers of risicoclassificaties als hoog / laag /etc.

Doordat de ratingmodellen allemaal gebruik maken van de probability of default kunnen credit ratings van verschillende modellen (en dus ook van verschillende banken) met elkaar worden vergeleken. Bent u benieuwd naar uw credit rating? ICC werkt ook met een officieel ratingmodel; wij kunnen dus inzichtelijk maken hoe de bank naar uw onderneming kijkt.

Slotsom

Zoals u leest kan een bank op verschillende manieren haar risico gewogen activa terugbrengen en heeft dit ook impact op u als ondernemer. Herkent u zich in bovenstaande maatregelen van de banken? Wilt u weten of een asset based financiering interessant voor u kan zijn? Bent u benieuwd of u onterecht bereidstellingsprovisie betaald? Of bent u wellicht benieuwd naar uw credit rating?

Wij horen graag uw ervaringen en wisselen graag, vrijblijvend, van gedachten over uw mogelijkheden en de toegevoegde waarde die ICC u hierbij kan leveren. Neem gerust contact met mij op. U kunt mij rechtstreeks bereiken via [email protected] of +31 6 41517086 of +31 30 8201221.

Stel uw vraag aan

Bram Reichwein

Bram Reichwein

Senior Consultant

DIRECT BELLEN DOWNLOAD WHITEPAPER