Nieuwe bankencrisis in aantocht?

Gisteren werden de financiële markten plotseling opgeschrikt door problemen bij een bank in Californië. Meteen werd men bevreesd dat dit slechts het topje van de ijsberg is. Vandaar dat de aandelenkoersen hard daalden en staatsobligaties als gevolg van een flight to quality  hard stegen. Deze situatie roept twee belangrijke vragen op:

  • Gaat het hier werkelijk om het topje van de ijsberg of is dit veel meer een geïsoleerd probleem?
  • Wat betekent dit voor de monetaire politiek van de Fed en misschien ook van de ECB? Beide centrale banken zitten nog steeds midden in een proces van het verhogen van de rente, maar bij problemen in de bankenwereld moeten de rentes juist verlaagd worden. 

Laten we met het laatste beginnen. Op zichzelf is het helemaal niet verbazingwekkend dat er nu problemen opdoemen. De rentes zijn jarenlang kunstmatig zeer laag gehouden en er is in die periode veel meer geld bij gecreëerd dan de economie kon absorberen. Hierdoor is er steeds risicovoller geïnvesteerd. Het afgelopen jaar zijn de rentes echter keihard gestegen, waardoor de verliezen op obligaties sterk zijn gestegen en er gemakkelijk grote verliezen kunnen ontstaan bij iedereen die de afgelopen jaren veel geleend heeft tegen lage rentes en nu opeens met hogere rentes geconfronteerd wordt. Daar komt nog eens bij dat inmiddels ook sprake is van een sterk inverted yield curve – hogere kortetermijnrentes dan langetermijnrentes – waardoor er extra verliezen geleden worden bij partijen die lang uitlenen en kort aantrekken. Dit laatste geldt ook voor banken, die ook nog eens extra getroffen kunnen worden wanneer, door een recessie (of alleen al door de gestegen rentes), partijen die geld geleend hebben niet meer aan hun rente- en aflossingsverplichtingen kunnen voldoen.

Dit vergroot het risico dat de huidige problemen bij een lokale bank in Californië – wat een geïsoleerd probleem kan zijn – leidt tot een vertrouwenscrisis bij - en tussen banken. Banken zullen in dat geval veel minder gemakkelijk geld aan elkaar uitlenen. Al spoedig droogt dan de funding bij veel banken op en vandaar dat de centrale bank dan moet ingrijpen in de vorm van renteverlaging en geldverschaffing aan banken die in nood dreigen te geraken.

Normaliter ziet men daarom bij problemen in de bankenwereld het volgende:

  • een flight to quality, dus meer vraag naar staatsobligaties;
  • daling van de aandelenkoersen;
  • renteverlagingen door de centrale bank;
  • meer vraag naar goud.

De daling van de aandelenkoersen zet echter meestal niet lang door, omdat de centrale banken in deze gevallen veelal de geldkraan dusdanig ver opendraaien, dat men snel minder bang voor de toekomst wordt en er meer geld beschikbaar komt om te beleggen. De vraag is of dit nu weer zal gebeuren.

Stel uw vraag aan

Eddy Markus

Eddy Markus

Executive Director

DIRECT BELLEN PROEFPERIODE ICC RESEARCH